Kanceri oral është një lloj kanceri që, si rregull i përgjithshëm, gjendet në zgavrën e gojës. Kanceri oral i referohet një kanceri që zhvillohet në ndonjë nga pjesët që formojnë zgavrën e gojës. Pjesë të tilla janë, si për shembull:
- Buzët
- Mishrat e dhëmbëve
- Gjuha
- Vija e brendshme e faqeve
- Qiellza
- Kaviteti oral / zgavra e gojës (nën gjuhë)
Vazhdoni të lexoni dhe mësoni më shumë rreth simptomave, shkaqeve dhe trajtimit të kancerit oral.
Çfarë është Kanceri Oral?
Kanceri oral shfaqet kur qelizat e trupit të njeriut shumohen në mënyrë të pakontrolluar dhe të shpejtë në të njëjtën kohë. Qelizat e trupit të njeriut ndahen për të prodhuar qeliza të tjera të reja vetëm kur kërkohet për të mbajtur trupin e njeriut të shëndetshëm. Nëse ndarja bëhet pa arsye, ka qeliza të tepërta të cilat rezultojnë në formimin e tumorit.
Kanceri oral ka aftësinë të shkaktojë metastaza nëpërmjet sistemit limfatik. 70 për qind e llojeve të kancerit që ndodhin në gojë, faringun si dhe ezofagun preken nga duhani ose alkooli. Sëmundja zakonisht shfaqet tek personat mbi moshën 40 vjeçare. Megjithatë, vitet e fundit, grupmosha e njerëzve që po përjetojnë këtë sëmundje është duke u zvogëluar. Aktualisht, i referohet relativisht shpesh njerëzve që janë rreth moshës 30 vjeçare.
Kanceri Oral: Cilat janë Simptomat e Kancerit Oral?
Simptomat më të zakonshme të kancerit oral përfshijnë këto:
- Një plagë në buzë ose në gojë - kur mund ta dalloni se nuk shërohet
- Një njollë e bardhë ose e kuqe në mishrat e dhëmbëve, gjuhën ose mukozën e gojës
- Një fryrje në buzë ose në gojë
- Gjakderdhje e pazakontë, dhimbje ose mpirje në zonën e gojës
- Ënjtje e nofullës, apo fytit
- Dhimbje veshi
- Dhimbje, vështirësi në gëlltitje ose përtypje
Çdo person që përjeton kancer oral, mund të ketë simptoma të ndryshme dhe disa nga simptomat e kancerit oral mund të jenë të ngjashme me ato të çrregullimeve të tjera ose gjendjeve mjekësore.
Prandaj, kanceri oral përfshin simptoma në pjesët e mëposhtme të trupit të njeriut:
- Buzët, dhëmbët dhe mishrat e dhëmbëve
- Dy të tretat e përparme të gjuhës
- Vija e brendshme e buzëve dhe faqeve (mukoza e gojës)
- Zona nën gjuhë (dyshemeja e gojës)
- Qiellza
- Zona e vogël pas dhëmbëve të pjekurisë
Cilët janë Faktorët që Mund të Shkaktojnë Kancer Oral?
Kanceri oral mund të zhvillohet kur qelizat në buzë ose në gojë pësojnë disa ndryshime (mutacione) në ADN-në e tyre. ADN-ja e një qelize përmban udhëzime që i tregojnë qelizës se çfarë të bëjë saktësisht. Mutacionet tregojnë që qelizat vazhdojnë procesin e rritjes dhe më pas ndahen kur qelizat e shëndetshme vdesin. Akumulimi i qelizave anormale të kancerit në gojë mund të formojë një tumor. Gradualisht, me kalimin e kohës, tumori mund të përhapet në gojë, si dhe në zona të tjera të kokës dhe qafës.
Pothuajse të gjithë llojet e kancerit oral fillojnë në qelizat e rrafshta, të holla (qelizat skuamoze) të cilat ndodhen në zonën e zgavrës së gojës tuaj. Prandaj, pothuajse të gjitha llojet e kancerit të gojës janë karcinoma me qeliza skuamoze.
Megjithatë, nuk është e qartë se çfarë i shkakton mutacionet në qelizat skuamoze që çojnë drejtë kancer-it oral. Megjithatë, shkencëtarët kanë identifikuar disa faktorë që rrisin rrezikun e kancerogjenezës.
Shkaqet kryesore të kancerit oral përfshijnë:
- Përdorimi i duhanit - pirja e cigareve, purove, llullave si dhe përdorimi i duhanit me përtypje (çamçakëz)
- Konsumimi i alkoolit
Faktorë të tjerë që gjithashtu mund të shkaktojnë kancer oral janë:
- Infeksioni i papillomavirus-it të njeriut (HPV)
- Ekspozimi i tepërt i diellit në buzë
Incidenca e kancerit oral te njerëzit pa faktorë rreziku të njohur është në rritje.
Cilët janë Faktorët e Rrezikut të Kancerit Oral?
Ka disa faktorë që mund të jenë shkaku i kancerit oral. Këta faktorë rreziku përfshijnë:
- Përdorimin e duhanit të të gjitha llojeve, duke përfshirë cigaret, puro dhe duhanit përtypës (çamçakëz)
- Përdorimin e rëndë të alkoolit
- Ekspozimin e tepërt të buzëve tuaja në diell
- Një virus të transmetueshëm seksualisht të quajtur papillomavirusi i njeriut (HPV)
- Një sistem imunitar të dobët
Diagnoza dhe Ekzaminimet
Diagnoza e kancerit oral paraprin ekzaminimi klinik nga mjeku kompetent së bashku me biopsinë. Nëse mjeku zbulon diçka, atëherë pacienti referohet për ekzaminim të mëtejshëm klinik dhe laboratorik që përfshin ekzaminimin histologjik së bashku me një biopsi.
Nëse zbulohet kanceri oral, atëhere pacienti kontrollohet më tej për mundësinë e metastazave në pjesë të tjera të trupit. Rrezet X, ultratingujt si dhe palpimi i nyjeve limfatike janë ato të cilat rekomandohen zakonisht.
Cili është Trajtimi i Kancerit Oral?
Alternativat e trajtimit terapeutik të kancerit oral përfshijnë kirurgjinë, radioterapinë si dhe kimioterapinë. Ju mund të keni nevojë për vetëm një nga këto lloje trajtimesh, ose mund të keni nevojë për një kombinim të këtyre trajtimeve. Megjithatë, rekomandimet zakonisht bëhen pas konsultimitqë ndodh midis stafit ndërdisiplinor të onkologëve dhe një patologu të të folurit.
Kirurgjia
Kirurgjia e kancerit oral përfshin disa teknika kirurgjikale, të cilat ndryshojnë në vendndodhjen, madhësinë dhe shtrirjen e kancerit. Kirurgjia mund të jetë e nevojshme për të hequr kancerin nga goja juaj, si dhe për të rindërtuar gojën tuaj pasi kanceri të jetë hequr. Ju gjithashtu mund të keni nevojë për një operacion për të hequr nyjet limfatike nga fyti nëse ekziston shqetësimi se kanceri mund të jetë përhapur atje.
Radioterapia
Terapia me rrezatim përdor rrezet me energji të lartë të cilat shkatërrojnë qelizat e kancerit dhe në të njëjtën kohë parandalojnë përhapjen e sëmundjes. Terapia me rrezatim është shumë e lokalizuar dhe synon vetëm zonën ku ndodhet kanceri. Ky trajtim zakonisht administrohet nga pjesa e jashtme me një makineri, por mund të administrohet nga nga pjesa e brendëshme me materiale dhe pajisje radioaktive.
Kimioterapia
Kimioterapia përdor barna që kalojnë në të gjithë trupin për të vrarë qelizat e kancerit. Kimioterapia mund të ofrohet më vete, ose mund të përdoret në kombinim me kirurgjinë ose terapinë me rrezatim.
Imunoterapia
Imunoterapia përdor barna që ndihmojnë sistemin imunitar të trupit të njeriut të luftojë kancerin. Mund t'u jepet njerëzve me kancer oral të avancuar që nuk i përgjigjen trajtimeve standarde.
Terapitë e synuara
Për disa pacientë, barnat dhe medikamentet që synojnë qelizat specifike të kancerit janë një alternativë tjetër. Një ilustrim i kësaj është cetuximab, i cili synon receptorët e faktorit të rritjes epidermale.
Megjithatë, mjeku do të përcaktojë trajtimin tuaj të nevojshëm bazuar në faktorët e mëposhtëm:
- Mosha, shëndeti i përgjithshëm dhe historiku mjekësore
- Shenja, madhësia dhe shtrirja e kancerit
- Toleranca e trupit tuaj ndaj ilaçeve dhe procedurave specifike
- Pritshmëritë për rrjedhën e sëmundjes
Çili është Parandalimi i Kancerit Oral?
Ende nuk ka asnjë mënyrë që vërteton se si të parandalohet kanceri oral. Megjithatë, ju mund të zvogëloni rrezikun e përjetimit të kancerit oral, nëse ndiqni këshillat e mëposhtme:
- Ndaloni përdorimin e duhanit ose do të ishte më mirë të mos e filloni fare. - Nëse nuk jeni duhanpirës, atëherë mos bëni gabim që të filloni duhanin! Përdorimi i duhanit ekspozon gojën tuaj dhe jo vetëm në kimikate të rrezikshme kancerogjene.
- Mos harroni të pini alkool vetëm në moderim, dhe nëse jo me moderim mos pini fare alkool. – Konsumimi kronik i tepërt i alkoolit mund të irritojë qelizat në gojën tuaj, duke i bërë ato të prekshme ndaj kancerit oral. Nëse vendosni të pini alkool atëherë duhet ta bëni patjetër me moderim. Për të rriturit e shëndetshëm, kjo do të thotë deri në një pije në ditë për gratë e të gjitha moshave dhe burrat mbi moshën 65 vjeç si dhe deri në dy pije në ditë për burrat e moshës 65 vjeçare e sipër.
- Shmangni ekspozimin e tepërt të diellit në buzët tuaja. – Mbroni lëkurën e buzëve nga dielli duke qëndruar sa më shumë në hije. Vishni një kapelë të gjerë që hijezon në mënyrë efikase të gjithë fytyrën tuaj, duke përfshirë gojën. Mos harroni të aplikoni krem kundër diellit në buzët tuaja si pjesë e kremit tuaj kundër diellit.
- Vizitoni dentistin tuaj rregullisht. – Si pjesë e një kontrolli rutinë dentar, kërkoni nga dentisti juaj të inspektojë të gjithë gojën tuaj për pjesë jonormale që mund të tregojnë gjendjen e një kanceri oral ose edhe ndryshime prekanceroze.
Kanceri Oral dhe Dieta
Pacientët që vuajnë nga kanceri oral dhe i nënshtrohen kimioterapisë ose radioterapisë duhet të ndjekin një dietë shumë specifike për të përmirësuar kancerin e tyre oral. Kjo dietë synon të forcojë sistemin mbrojtës të trupit të njeriut si dhe të përmirësojë cilësinë e stilit të jetesës së pacientit.
Dieta e rekomanduar nga dietologët synon të trajtojë humbjen e peshës që haset shpesh tek pacientët që vuajnë nga kanceri së bashku me efektet anësore të trajtimeve të kancerit. Gjithashtu, në rastet kur pacientët kanë shtuar peshë gjatë procesit të kimioterapisë për shkak të kancerit të varur nga hormonet, si për shembull kanceri i gjirit, rekomandohet të ndiqni një dietë për të forcuar sistemin imunitar si dhe për të humbur peshë.
Në rregullin e përgjithshëm të gjërave, zbatohen këshillat e mëposhtme ushqyese:
Ushqimet e ndaluara
- Sheqeri
- Alkoli
- Ushqimet e përpunuara
- Sushi
- Djathë Roquefort
Ushqime që forcojnë mbrojtjen e trupit dhe lejohen të konsumohen
- Avocado
- Arra
- Vaj ulliri
- Farë liri
- Shafran i Indisë
Është thelbësore të konsultoheni me një dietolog të specializuar dhe profesionist në mënyrë që të përfitoni nga plani më i mirë i mundshëm ushqimor i cili padyshim duhet të bazohet në dietën tuaj, historinë mjekësore dhe atë dentare.
Për të Përfunduar
Nëse keni nevojë për një mendim më të plotë dhe më të qartë së bashku me një zgjidhje efikase për çështjen që ju shqetëson, atëherë gjëja më e mirë për ju është të konsultoheni me një mjek dhe dentist profesionist. Tek Trio Dent mund të gjeni stomatologë të specializuar dhe të mirëtrajnuar, të cilët do t'ju sugjerojnë edhe mjekë të përgatitur mirë dhe që në fund, të dy së bashku do t'ju ofrojnë trajtimin më të përshtatshëm i cili do të përshtatet me nevojat dhe kërkesat tuaja personale. Besojini Trio Dent dhe ju sigurojmë se do të jeni në duar të mira.
Shqip 
English 
Italiano 
Français 
Español